Net buiten het stadje Sassoferrato in De Marken, Italië, staat l’Abbazia di Santa Croce dei Conti. Wij bezoeken de abdij als we op de camperplaats bij agroturismo Antico Muro staan. Het klooster is niet te bezichtigen, maar de kerk wel, en daar is veel te zien en te ontdekken.
Agroturismo Antico Muro in Sassaferrato is een tussenstop op onze campertrip door De Marken.
Symbolen in l’Abbazia di Santa Croce dei Conti
Ik kan op de website geen openingstijden vinden, dus we wandelen maar gewoon naar het klooster toe. En we hebben geluk: er wordt net een rondleiding door de kerk afgerond, en terwijl de groep napraat, mogen wij rustig rondkijken. De gids spreekt zelf geen Engels, maar iemand anders van het gezelschap wel, en die geeft ons in het kort een interessante uitleg over wat er te zien is. Hij wijst ons met name op de kapitelen (kopstukken) van de zuilen. Die hebben allemaal bijzondere motieven, zoals geometrische figuren, olifanten, adelaars en fabeldieren. De meeste met symbolische betekenissen. Eén kapiteel heeft een heilige scène, die de kruisiging voorstelt.
Er zijn trouwens wel Engelstalige rondleidingen, maar ik kan daar geen tijden van vinden. Op de website van Sassoferrato staan wel contactgegevens.
Camino de Santiago de Compostela
Heel mooi vind ik het terracotta beeld van San Rocco. Sint Rochus in het Nederlands. Deze Franse heilige (die nooit officieel heilig verklaard is), ondernam na de dood van zijn ouders een voettocht naar Rome. Onderweg bleef hij vaak hangen om zieke mensen, met name lijders aan de pest, te verzorgen. Op de terugweg kreeg hij zelf de pest, maar hij overleefde dit. Na zijn dood werd hij beschermer tegen de pest. Er hoort eigenlijk nog een hond bij het beeld, maar die is ooit gestolen.
Het verhaal van l’Abbazia di Santa Croce dei Conti
Op internet vind ik op verschillende websites informatie over het klooster. Over de geschiedenis (waarvan de details erg onduidelijk zijn) en over de kunstwerken in de kerk. Een greep daaruit:
Materialen uit Sentinum
De kloosterkerk werd vermoedelijk gebouwd tussen 1000 en 1100. Ze gebruikten daarbij materialen uit de oude Romeinse stad Sentinum. De opgraving hiervan is bij onze camperplaats. De materialen zijn niet lukraak gebruikt; ze zijn heel mooi verwerkt. Als decoratie op de zuilen en net boven de vloer in de muren bijvoorbeeld.
Rijk versierd interieur
Het toegangsportaal van de kerk van l’Abbazia di Santa Croce dei Conti is versierd met fabeldieren. Het timpaan (de driehoek boven het ingangsportaal) stelt de Maagd voor die het kind Jezus voor haar houdt.
De kerk is vanaf het einde van de 14e eeuw verrijkt met mooie fresco’s. Eén fresco is een soort stripverhaal over de apostel Thomas (‘de ongelovige’), met verschillende afbeeldingen: Thomas weigert voedsel en wordt geslagen door een dienaar, de dienaar wordt verslonden door een leeuw en een wolf grijpt de hand die Thomas geslagen heeft, Thomas predikt het martelaarschap aan de koningin en aan de Indiase prinsessen. (Geen idee wie die koningin en prinsessen zijn en waarom Thomas het martelaarschap aan hen preekt.)
Een fresco op een pilaar stelt de zalige Alberto voor, een monnik die altijd in deze abdij heeft gewoond en in de kerk begraven is, die werd aangeroepen tegen hoofdpijn en darmpijn.
Er hangen ook schilderijen op doek in de kerk. Bijvoorbeeld ‘San Romualdo en Pietro Orsoleo, Doge van Venetië’, uit het einde van de 17e eeuw. Waarschijnlijk het werk van Antonio Zanchi of zijn leerling Francesco Trevisani. Het belangrijkste schilderij, een 15e-eeuws veelluik van de Renaissanceschilder Giovanni Antonio da Pesaro, wordt bewaard in de Galleria Nazionale delle Marche in Urbino.
Opmerkelijk is het gebeeldhouwde houten front van het altaar uit de 17e eeuw, versierd met kostbare vergulding. Op de foto hieronder zie je het front net achter de tafel met het witte kleed.
Tempeliers en het Maltezer kruis
In de kerk ontdek ik op een pilaar ook het Maltezer kruis van de Tempeliers. Die ridderode had in de 12e en 13e eeuw zijn bloeitijd. Blijkbaar hadden zij een rol in de geschiedenis van de kerk, maar het is volgens mijn internetbronnen niet duidelijk welke.
