Boğazkale en de Hettieten

In Boğazkale leren we het antieke volk van de Hettieten kennen. Zij bouwden hier in de oudheid een aantal grote nederzettingen, waarvan je nu de opgravingen kunt bezoeken. Wij doen dat met een gids vanaf camping-hotel Aşıkoğlu.

De opgravingssites is een stop op onze campertrip door Turkije.

Boğazkale - Wim en Feikje op piramide van de Hettieten

Inhoudsopgave

Opgravingen bij Boğazkale

Vlak bij Boğazkale zijn de opgravingen van de stad Ḫattuša en hun heiligdom Yazilikaya. Ik zie op internet dat je deze het beste met een auto kunt verkennen, zelfs als je alleen Hattuşa bezoekt. Na aankomst vraag ik gelijk aan de campingeigenaar of we via hem een tour kunnen boeken. Ik zie een soort Janplezier staan, maar die gebruiken ze alleen voor groepen. Voor ons kan Dzjengis Khan (zo heet de eigenaar echt, al denk ik niet dat je het zo spelt) een taxi en gids regelen. Voor € 110. Dat vinden wij te duur, maar in stapjes daalt de prijs naar € 80, dus € 40 per persoon.

We zijn heel blij met onze gids Deniz die ons in z’n auto meeneemt naar de opgravingen. Hij spreekt goed Engels en zonder zijn uitleg en aanwijzingen is het lang niet zo interessant. Hij heeft zelf als jongen (net als veel van zijn dorpsgenoten) nog meegezocht naar archeologische vondsten. Een leuke bijbaan met een goede verzekering, omdat ze in dienst waren van een Duitse organisatie.

[Lees verder onder de foto’s]

De nagebouwde stadsmuur van de Hettieten bij Boğazkale — *De nagebouwde stadsmuur*

In het midden van de foto een groepje amforen (met voorraden) op de opgravingssite van de Hettieten — *In het midden van de foto een groepje amforen*

Poort met aan beide zijden leeuwenkoppen — *Leeuwenpoort*

Uitzicht vanaf de hoge stad van Ḫattuša op resten van tempels van de Hettieten — ⬆️⬇️ *Uitzicht vanaf de hoge stad van Ḫattuša*

Wim en Deniz in gesprek bij een poort op de site van de Hettieten — *Wim en Deniz* *in gesprek*

Piramide en tunnel

We klimmen van de lage naar de hoge stad van Ḫattuša en komen daar op een soort piramide terecht. Via een enge trap lopen we de helling af, gelukkig met een steuntje van Deniz. Door een tunnel komen we weer terug aan de andere kant van de tunnel. In de tunnel laat Deniz ons rotsschilderingen zien. Die zijn pas in 2022 gevonden. Door een professor die zijn studenten een rondleiding gaf. Ze denken dat het afbeeldingen van goden zijn, maar verschillende teams in diverse landen onderzoeken ze nog. Lees meer over de vondst van de hiërogliefen en bekijk via de link foto’s van de tunnel.

Bouwwerk van de Hettieten dat op piramide lijkt — *Bouwwerk van de Hettieten bij Boğazkale* *dat op piramide lijkt*

800

Het verhaal van Ḫattuša, hoofdstad van de Hettieten

Hettieten begonnen hun ontwikkeling in het 3e millennium v.Chr. (Bronstijd). Ze waren goed in het maken van bronzen wapens, strijdwagens en gebruiksvoorwerpen. Zij namen de macht in Centraal-Anatolië over van de Hatti, het volk dat daar al leefde en langzaam in hen opging. De Hettieten hielden de naam ‘Land van de Hatti’ en van de nederzetting Ḫattuša. Onder koning Hattusili I (1650-1620 v.Chr.) werd Ḫattuša de hoofdstad van hun rijk en begon hun glorietijd. Op zijn hoogtepunt omvatte het Hettitische rijk niet alleen Anatolië (Turkije), maar ook delen van Syrië, Mesopotamië en Cyprus.

Schrift van de Hettieten

Dat we vrij veel weten van de Hettieten komt doordat zij schreven. Ze hadden twee manieren: een spijkerschrift en hiërogliefen (andere dan de Egyptische uit dezelfde tijd). Ze schreven in kleitabletten of op kleizegels. Het zijn meestal saaie, administratieve opsommingen (onze gids vond zelf ook zo’n tablet). Ze waren eigenlijk niet bedoeld om te bewaren; in principe werden ze na gebruik gewist en hergebruikt. De tabletten die de archeologen vonden, zijn vrijwel allemaal door branden in de stad uitgehard: ongeluk voor hen betekent dus geluk voor ons.

Kleitablet met tekst van Hettieten in het Archeologisch Museum van Boğazkale — *Kleitablet met tekst van de Hettieten in het Archeologisch Museum van Boğazkale*

Beschrijving van de brief die de Egyptische Ramses II schreef aan de Hittiet Hattusili III in het museum van Boğazkale — *De Egyptische Ramses II schreef een brief aan de Hittiet Hattusili III*

Vredesverdrag

In 1274 v.Chr. was er bij Kadesh (in het huidige Syrië) een grote slag tussen de Hettieten onder bevel van koning Muwatalli II en grootmacht Egypte onder leiding van farao Ramses II. De slag eindigde onbeslist en dat leidde tot het oudst bekende vredesverdrag ter wereld: de Verdrag van Kadesh. Ze vonden een kopie ervan in Ḫattuša – ondertekend door Muwatalli’s opvolger Hattusili III – waardoor archeologen de stad konden identificeren.

Bouwtechnieken

Deniz laat ons zien de geavanceerde bouwtechnieken van de Hettieten zien. Gebouwen bestonden uit een basis van uitgehouwen en gezaagde stenen, waarin ze met een handboor van koper met behulp van zand en water een gat boorden. In dat gat zetten ze een verbindingsstuk waardoor de stenen aan elkaar werden geklonken. Daar bovenop kwamen stenen van ongebakken klei. En in de tunnel gebruikten ze sluitstenen om de wanden met elkaar te verbinden.

Op de site is een stuk muur volgens de Hettitische methode opnieuw gebouwd. Ze wisten hoe het eruit moest zien van een miniatuur die ze vonden. Die miniatuur zien we in het Museum van Anatolische Beschavingen in Ankara. De bouw is gefinancierd door een Japanse prins die heel geïnteresseerd was in de opgravingen van Ḫattuša. Hij bezocht de site een paar keer en was blijkbaar te gast in het hotel van onze camping. Op foto’s in het restaurant zie ik namelijk de prins met de eigenaar Dzjengis Khan.

bouwtechniek Hettieten - Deniz wijst ons op de gaten waar de verbindingstukken inpasten - — *Deniz wijst ons op de perfect geboorde gaten waar de verbindingstukken inpasten*

*Detail van de tunnel met bovenin een sluitsteen*

*Miniatuurtoren met een stukje stadsmuur in het museum in Ankara*

Het heiligdom Yazılıkaya

Yazılıkaya (Turks voor ‘rots met inscriptie’) was het heiligdom van Ḫattuša. Het bestaat uit een aantal ruimtes zonder dak met reliëfs en inscripties. Echt heel bijzonder!

*Biografie van belangrijke Hettiet in hiërogliefen*

Boğazkale - Hettieten - rotsreliëf — *Rotsreliëf*

Stripverhaal' in Yazılıkaya bij Boğazkale — *‘Stripverhaal’ in Yazılıkaya bij Boğazkale*

We klimmen door een gangetje naar een andere ruimte van Yazılıkaya bij Boğazkale

rotsreliëf van de Hettieten van 12 goden — *Reliëf met 12 goden*

Lees meer over de Hettieten op Historiek en in het Wikipedia-artikel over de Hettitische mythologie.

Ik vind het verwarrend dat ik regelmatig de naam Boghazköy op de informatieborden zie staan, maar dat blijkt gewoon de oude naam van Boğazkale te zijn.

Archeologisch museum van Boğazkale

Na een uitgebreide siësta bezoeken we aan het eind van de middag het archeologisch museum (schuin tegenover de camping) met vondsten van de Hettieten (o.a. tabletten met hiërogliefen) en uit andere beschavingen. Meer archeologische vondsten van deze opgravingssite zien we in het Museum van Anatolische Beschavinge in Ankara.

Hettieten- Sfinx van een poort in Ḫattuša in het Museum in Boğazkale — *Sfinx van een poort in Ḫattuša* *in het Museum in Boğazkale*

Miniatuurtempel met geitenkop van de Hettieten in Archeologisch museum van Boğazkale — *Miniatuurtempel van de Hettieten*

Camping Aşıkoğlu in Boğazkale

We staan in Boğazkale op de camping van hotel Aşıkoğlu. Lekker in de schaduw. We arriveren daar na een rit door een mooi glooiend landschap. Voor een deel over een weg vol grote gaten, door een navigatiefoutje. Ons ingebouwde navigatiesysteem kent de nieuwste, goede Turkse wegen namelijk niet (en dat zijn er veel), daarom houd ik de route ook bij in Google Maps. Behalve deze keer dus. Leuk is wel dat de slechte weg door heel eenvoudige plattelandsdorpjes gaat. Een contrast met de moderne stad Kozaklı, waar we boodschappen doen bij een grote Migros-supermarkt.

De zoon van de eigenaar wijst ons een plekje en de eigenaar zelf, die redelijk Duits spreekt, heet ons hartelijk welkom met een glaasje thee. Na de gewone thee krijgen we nog een glaasje appelthee. Een specialiteit van Istanbul en heel lekker. En daar blijft het niet bij, telkens als we onze neus laten zien, krijgen we een kopje thee of koffie ‘Vom Haus’ en ook het brood dat we dagelijks halen is ‘Ein Geschenk’.

Wij zijn voorzichtig met het praten over politiek, maar Dzjengis Khan begint uit zichzelf over de verering die hij voor Erdoğan ervaart. Zeker in Boğazkale; hij is één van de weinigen die groot fan is van Atatürk. “Ze hebben hier in het park zelfs een Koran-klasje, midden tussen de hotels”, schampert hij.

Onze camper op camping Aşıkoğlu — *Onze camper op camping* *Aşıkoğlu*

Het dorpje Boğazkale

Boğazkale – wat je uitspreekt als Boazkalé – is een klein dorp – ‘Iedereen kent elkaar’, volgens onze gids Deniz. Het leeft van landbouw en toerisme. Na ons bezoek aan het museum wandelen we er even doorheen en doen wat boodschappen in één van de minimarkets.

Groot huis in Boğazkale — Partijkantoor van de AK Partij in *Boğazkale*

Pleintje van Boğazkale — Pleintje van *Boğazkale*

Waardeer je dit artikel? Je kunt me bedanken met een ‘kopje koffie’ via Buy me a coffee of door iets te bestellen via een advertentie op dit reisblog. Met jouw bijdrage kan ik deze website in de lucht houden.

This entry was posted in Azië

Geef een reactie Reactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.