Lübeck is een prachtige hanzestad in Noord-Duitsland. De middeleeuwse binnenstad staat sinds 1987 op de Unesco-werelderfgoedlijst. Je kijkt er je ogen uit!
Wij bezoeken de stad op onze campertrip door Noord-Duitsland. Lees mijn reisverslag. Wij staan op Campingplat Lübeck-Schönböcken (leuke camping!) en fietsen daarvandaan in ongeveer een kwartier naar het oude centrum van Lübeck.
Inhoudsopgave
Wat is een Hanzestad
Van de 12e tot de 16e eeuw werkten Nederlandse en Duitse steden samen om zo veel mogelijk geld te verdienen aan de handel met Scandinavië en Rusland. Ze noemden zichzelf hanzesteden. Lübeck was één van de belangrijkste Hanzesteden. De stad ligt in Noord-Duitsland, aan de rivier de Trave, een zeearm van de Oostzee. Van hieruit vertrokken de schepen. Vanaf de 16e eeuw legden er ook regelmatig schepen uit Frankrijk en Spanje aan en nog steeds is Lübeck de belangrijkste Duitse importeur van Franse wijn. Toen de Verenigde Staten opkwamen, werd de Atlantische Oceaan belangrijker en verloor Lübeck haar invloed.
Wandeling door Lübeck
Holstentor
We zetten onze fietsen bij de 15e-eeuwse Holstentor en wandelen door de poort de binnenstad in. De Holstentor maakte onderdeel uit van de stadsmuur en is een voorbeeld van middeleeuwse baksteengotiek. In de poort is nu een museum over de geschiedenis van de stad gevestigd.
De Salzspeicher van Lübeck
Naast de poort staan gerestaureerde historische zoutpakhuizen: de Salzspeicher. Deze zijn gebouwd tussen de 16e en 18e eeuw. Het waren opslagplaatsen voor zout, dat cruciaal was voor de economie van Lübeck als Hanzestad. Het zout werd gewonnen in Lüneburg, en over het Stecknitzkanaal naar Lübeck vervoerd. Daar sloegen ze het op in de pakhuizen voordat het naar andere Hanzesteden werd geëxporteerd. In de pakhuizen zitten nu winkels en andere bedrijven.
Marienkirche
Bij de Marienkirche gaan we met het duiveltje op de foto. De legende gaat dat het duiveltje meehielp met de bouw van de kerk, omdat hij dacht dat het een wijnbar werd.
Interieur Marienkirche
Binnenin de kerk bekijken we de resten van de klokken, die naar beneden vielen bij een bombardement in WOII, de gebrandschilderde ramen met dansende duivels, een modern gebrandschilderd raam van de kunstenaar Johannes Schreiter, en een (kapotte) astronomische klok, die het niet haalt bij die van ‘onze’ Eise Eisinga.
De gevels en hofjes van Lübeck
En verder bekijken we héél veel héél mooie gevels. En – ook heel leuk – een aantal van de vele steegjes en hofjes in de stad.
Ampelmänchen
Ik dacht dat de beroemde Ampelmänchen alleen in Oost-Duitsland te vinden waren, maar Lübeck blijkt ze sinds 2007 ook te hebben.
Lübeck – stad van de marsepein
Oorsprong van marsepein
Voor Wim is Lübeck het paradijs, want die is dol op marsepein, en daar is Lübeck beroemd om. Volgens een lokale legende werd het recept voor marsepein in het jaar 1407 in Lübeck uitgevonden toen er een hongersnood heerste. De bakkers hadden geen meel meer om brood te bakken, maar in de pakhuizen lagen nog wel amandelen en suiker opgeslagen. Hiermee maakten ze ‘brood’. Ze voegden wat rozenwater toe aan het gemalen mengsel en zo ontstond het Marcusbrood, Marci panis in het Latijn.
Leuk verhaal, maar ik lees op internet dat het veel waarschijnlijker is dat handelaren uit het oosten het recept en de ingrediënten naar Lübeck meenamen. Men vermoedt dat marsepein voor het eerst werd gemaakt in het oude Perzië.
Luxe lekkernij
In de middeleeuwen was marsepein superkostbaar. Dat kwam doordat suiker, dat gewonnen werd uit suikerriet, erg duur was. Marsepein was vroeger dan ook een zeer luxe verwennerij voor vorsten en edelen. De Franse zonnekoning Lodewijk XIV presenteerde op zijn overvloedige feesten enorme levensechte tafelstukken van marsepein, in de vorm van bijvoorbeeld fruit, wild en gevogelte.
Oorspronkelijk was marsepein geen luxe lekkernij maar een geneesmiddel. De heilzame werking van het mengsel van amandelen en suiker is al rond het eind van de 9e eeuw door de Perzische arts Rhazes beschreven. Marsepein werd alleen gemaakt en verkocht door apothekers, die tot begin 16e eeuw het monopolie hadden op de verkoop van suiker. Het was heilzaam bij maagklachten en darmproblemen, en daarnaast potentieverhogend.
Firma Niederegger
Begin 19e eeuw ontwikkelden ze een procedé om suiker uit bieten te verkrijgen. Bietsuiker was veel goedkoper dan rietsuiker, waardoor de prijs van marsepein daalde en ook gewone mensen het konden betalen. Rond 1900 telde Lübeck diverse fabrieken waar marsepein werd gemaakt. Een daarvan was de firma Niederegger. Zij bestaan nog steeds. We bezoeken de marsepeinwinkel van Niederegger, tegenover het raadhuis. Boven de winkel is een sjiek café en een klein museum. We moesten even zoeken naar het museum; vanuit het café ga je door de deur met opschrift ‘Salong’. We wippen ook nog bij een paar andere marsepeinwinkels naar binnen.
Bezienswaardigheden Lübeck
Wij hebben lang niet alles gezien. Lees op de website Visit Lübeck meer over de stad en over wat je er kunt bekijken en beleven. Via reisroutes.be kun je een stadswandeling in Lübeck van 6 km downloaden.
This entry was posted in Europa