Pagerwesi op Bali

Pagerwesi is een belangrijk feest op Bali. Het wordt een paar dagen na Saraswati gevierd. Wij bekijken hoe de inwoners van Payogan in een processie door onze straat hun Barong naar de Pura Gunung Lebah in Campuhan brengen en wonen een optreden van de gamelangroep van onze gastheer Ketut in die tempel bij.

Inhoudsopgave

Wat vieren de Balinezen op Pagerwesi-dag

Op Pagerwesi bidden Balinezen tot Sang Hyang Pramesti Guru (dat is een manifestatie van God) en brengen offers. De filosofie van deze viering is dat ze kennis, gezondheid, voedsel, kleding en goud een belangrijke rol in hun leven moeten geven om het universum in balans te houden.

Barong

Barong is de leider van de geesten die het goede vertegenwoordigen. Vanuit de dorpen in de omgeving brengen de mensen hun Barong naar de tempel. Dat is de start van een week vol ceremonies in verschillende tempels in de omgeving. De hele week horen we uit de tempels om ons heen gamelanmuziek.

Processie met Barong naar de oude tempel in Campuhan vanuit ons dorp Payogan

Barong wordt uitgebeeld met een groot houten masker en een lijf van stof. Hij wordt door twee mensen gedragen: de ene draagt het masker en de andere het achterlijf (‘Hij mag de ezel zijn!’). Op Pagerwesi strijdt Barong tegen Rangda in een dans die om middernacht begint en tot de ochtend duurt. Rangda is aanvoerster van een leger heksen. De strijd tussen goed (Barong) en kwaad (Rangda) eindigt altijd onbeslist en dat is goed volgens de Balinezen. Speciaal voor toeristen zijn er ’s avonds kortere dansvoorstellingen met Barong en Rangda.

Pagerwesi in de jarige Pura Gunung Lebah

De Pura (pura= tempel) Gunung Lebah is al in de 8e eeuw gebouwd. Het complex ligt in een ravijn aan de rivier die langs Ubud stroomt. Vandaar dat de naam losjes vertaald ‘bergvalleitempel’ betekent in het oud-Balinees. De hindoe-priester Rsi Markandeya is verantwoordelijk voor de bouw van de meeste grote tempels op het eiland en ook voor de Pura Gunung Lebah. Wij hebben geluk; de tempel is het mooist gedecoreerd op de dag van het jaarlijkse* tempeljubileum. Het verjaardag van de Pura Guning Lebah valt samen met Pagerwesi.

*Jaarlijks volgens de Balinese kalender; elke 210 dagen.

Ceremoniële kleding

Voor de ceremonie in de tempel in Campuhan, waar Ketut met zijn gamelangroep optreedt, helpt hij ons in de juiste outfit. Hij heeft genoeg sarongs en sjaals liggen. Eigenlijk horen we een witte bloes te dragen (ik als vrouw met lange mouwen), maar die hebben we niet. Het is niet erg, want in de tempel mogen we als niet-Balinezen sowieso niet in binnenplaats, waar gebeden wordt. De bewakers wijzen ons een plekje waar we goed zicht hebben op de binnenplaats en de biddende Balinezen: “There you can make photo’s”. Na het gebed mag ik een paar stappen op de binnenplaats doen om daar foto’s maken.

In mijn artikel Saraswati-dag schrijf ik meer over de ceremoniële kleding.