“Dus jij bent het 4e kind in je gezin”, zeggen we tegen onze gastheer Ketut, als we net op Bali zijn. “Nee, nummer 12.” En we denken nog dat we ons aardig hebben ingelezen… Hoe zit dat nou met de namen op Bali?
Alle 1e kinderen in het gezin heten Wayan, Putu of Gede, de 2e Made of Kadek, de 3e Nyoman of Komang, en de 4e Ketut. Meisjes en jongens krijgen dezelfde naam. Eigenlijk zijn het geen namen, maar aanduidingen. Wayan is: oudste, Made is: middelste, Nyoman is: kleine broertje of zusje, Ketut is: de volgende. Het doet mij denken aan de oude gewoonte in Nederland om één van de jongste kinderen in een gezin ‘Broer’ of ‘Zus’ te noemen. Ik had zelfs een ’tante Zus’, die we later gelukkig gewoon ’tante Sjoukje’ noemden.
Ketut is inderdaad de naam voor het 4e kind, maar ook voor het 8e en het 12e kind. Het 5e kind wordt weer Wayan genoemd, het 6e Made, het 7e Nyoman enzovoort.
Op Bali kennen ze geen achternamen
Iedereen heeft ook een 2e voornaam. Achternamen hebben ze niet op Bali. Met de letters I (man) en Ni (vrouw) voor de naam geven ze het geslacht aan. Sommigen worden vooral met hun 1e voornaam aangesproken en andere met hun 2e naam, (meestal met een afkorting daarvan), of met hun bijnaam. Dit hele namenverhaal geldt trouwens alleen voor de Balinese kaste van ‘de gewone man’ (95% van de Balinese bevolking).
In onze gesprekken hebben Ketut en wij het voor het gemak over zijn ‘broer die naar zijn rijstveld gaat’ en zijn ‘broer die schildert’. Ketut had 4 broers, die allemaal op de compound woonden, maar 2 broers zijn overleden. De laatste heel recent en veel te jong. Hun weduwes wonen nog op de compound. De zussen van Ketut wonen op de compound van de familie van hun echtgenoot. Behalve zus Nyoman, die met haar man en zoon in een eigen villa woont.
Op dit blog staat nog wat meer informatie over de namen op Bali: Balinese names explained.
Kletsen bij de koffie
We gaan lang niet alle dagen van de compound af. Als we thuis blijven, zitten we lekker te werken (ik), en op de tablet te tekenen (Wim), en kletsen met onze gastheer Ketut. Onder het genot van een kop ‘Bali-koffie’. Die drinken we elke ochtend en avond in het restaurant op de compound en is bij de prijs van de overnachtingen inbegrepen. Ketut schuift aan als hij tijd heeft, en dan hebben we uitgebreide gesprekken over zijn en onze cultuur, taal, houding in het leven, familie enz. Bali-koffie of Bali kopi, zoals de Balinezen het zelf noemen, omdat ze consequent de ‘f’ en de ‘p’ omdraaien, zet je door kokend water over fijngemalen koffie te gieten. Je laat de koffieprut bezinken voordat je hem drinkt.
Wij huren 2 maanden een huis in Payogan bij Ubud op Bali. Lees mijn reisverslag.
This entry was posted in Europa