Het Meer van Ohrid is vooral bekend om de (pakket-)reizen naar de stad Ohrid. Maar het is ook een superleuke bestemming voor een individuele vakantie. Het Meer van Ohrid ligt op de grens van Noord-Macedonië en Albanië. Wij bezochten het Meer van Ohrid een paar keer en ik vertel je er in dit artikel graag meer over.
UNESCO Werelderfgoed
De hele Ohrid-regio staat op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Vanwege bijzondere natuur én cultuur:
In, op en rond het meer van Ohrid komen namelijk heel veel endemische dieren en planten voor (dat betekent dat je ze alleen in dat gebied vindt).
En de stad Ohrid is een van de oudste menselijke nederzettingen in Europa. Het is voornamelijk gebouwd tussen de 7e en 19e eeuw en heeft het oudste Slavische klooster (St Pantelejmon) en meer dan 800 Byzantijnse iconen uit de 11e tot het einde van de 14e eeuw.
Op drie locaties rond het meer is zijn resten van prehistorische paalwoningen gevonden, en op het kleine schiereiland Lin zijn de overblijfselen van een vroegchristelijke kerk gesticht in het midden van de 6e eeuw.
Pogradec aan het Meer van Ohrid
De boulevard en het strand
Pogradec, een wat grotere stad aan de oever van het Meer van Ohrid. Aan de Albanese kant. We fietsen daar een paar keer naar toe vanaf camping Peshku. Ik steek telkens mijn hand op naar de mannen die langs de kant van de weg hun vis verkopen (door de vis uitnodigend op te tillen als er iemand langsrijdt), en op het laatst zwaaien ze al enthousiast als wij eraan komen.
Pogradec heeft veel gezichten, net als de meeste andere steden in Albanië. Langs een deel van de boulevard vind je vrij sjieke hotels. Even verderop heb je aan de ene kant het strand en aan de andere kant een langgerekt park. In het park zitten de badgasten die van schaduw houden. Op hun campingstoeltjes in het gras of op één van de terrasjes. En overal langs de boulevard zitten groepjes mannen te schaken of domino te spelen. Ze hebben er zelfs een overdekt spelletjeshonk. [Lees verder onder de foto’s]
Modern voetgangersgebied
Haaks op de boulevard is een modern voetgangersgebied; de Rruga Fan S. Noli. In het wegdek liggen tegels met de namen van beroemde mensen; leuk om te bekijken! (We eten hier een pitabroodje met kaas en patat voor nog geen 80 cent. En dat is dan de luxe variant: een simpeler broodje met hetzelfde beleg kost ongeveer 50 cent.)
Ottomaans wijkje
Pogradec heeft ook nog een Ottomaanse wijk, net ten westen van het voetgangersgebied. Sommige gebouwen zijn gerenoveerd, maar de wijk is voor een groot deel vervallen. Toch sowieso de moeite waard om doorheen te wandelen. Bezienswaardigheden zijn de orthodoxe kathedraal met (nieuwe) muurschilderingen, en de oude moskee.
Drukke wegen door de stad
De boulevard is autovrij en het voetgangersgebied natuurlijk ook. De rest van het stadscentrum is Albanees druk en chaotisch. Wij fietsen er zo lang we durven, en waar het ons te onoverzichtelijk wordt, lopen we een stukje over de stoep,. Als we even een winkel ingaan om wat te kopen, parkeren we onze fietsen in de goot. Want zo doe je dat in Albanië.
Lin aan het Meer van Ohrid
Als je vanaf camping Peshku de andere kant op fietst, kom je na 12 km bij het plaatsje Lin. Nog net in Albanië. Het fietspad eindigt daar. Lin ligt op een schiereiland en wij vinden het superbezienswaardig. Het lijkt wel een openluchtmuseum met demonstraties van oude ambachten. Maar dan is het echt. Op het schiereiland zijn fundamenten en mozaïeken van een 6e-eeuwse basiliek en er zijn aanwijzingen voor vroege prehistorische woningen aan de oevers van het meer.
Oude ambachten
We drinken koffie bij het hotel aan het begin van het dorp. Op het grasveld naast het hotel maken vrouwen pasta. Eerst rollen ze van een bolletje deeg een ronde, platte ‘pannenkoek’. De ‘pannenkoeken’ leggen ze op een wit laken en snijden ze vervolgens tot kleine snippers.
Op veel plekken liggen nog niet gedopte witte boontjes te drogen, en hier en daar zitten dorpsbewoners hun boontjes te sorteren. Ik zie ook een vrouw over de boontjes heen en weer lopen. Volgens mij is dat haar methode om haar (eigen) boontjes te doppen.
Mozaïekvloer
Met handen-en-voeten-aanwijzingen van de vriendelijke dorpsbewoners, die ons steeds een stukje verder de weg wijzen, vinden we de plek van de fundamenten en de mozaïekvloer. Hoog op een helling. Jammer genoeg kunnen we er vanwege werkzaamheden niet bij, dus we moeten het van de plaatjes hebben. Helemaal niet erg, want het wandelingetje door het dorp is al superleuk. [Lees verder onder de foto’s]
Ruilen?
Het is niet handig om naar de plek van de mozaïekvloer te fietsen, gebaart een vriendelijke meneer. We mogen onze fietsen wel even bij zijn huis neerzetten. In de goot naast de weg, zoals iedereen dat in Albanië doet. Als we ze weer ophalen, kopen we als dank wat eigengemaakte producten die hij op het trappetje voor zijn huis heeft uitgestald, en een koelkastmagneetje.
De man laat heel trots zijn – in Duitsland gemaakte! – elektrische fiets zien. Hij blijft maar gebaren hoe geweldig hij het vindt dat wij én hij e-bikes hebben. Als hij naar een mededorpsbewoner roept dat hij Duitse gasten heeft (ik herken het woord ‘Germania’), begrijp ik dat hij het vooral ook leuk vindt dat wij én zijn fiets uit Duitsland komen. Ik zet het misverstand recht en mag alsnog wel een proefritje op zijn elektrische fiets (zonder accu, zie ik) maken. Uiteindelijk hebben we het idee dat hij zijn fiets met de onze wil ruilen, zeker als een buurvrouw hem volgens ons duidelijk maakt dat hij te ver gaat. Gelukkig kan hij smakelijk lachen om ons onverbiddelijke ‘no’.
Winkeltje met alles
Even verderop kopen we een ijsje bij zo’n echt Albanees winkeltje waar ze ‘alles’ verkopen. Er is ook een supermarktje in het dorp, maar dit is natuurlijk leuker.
Op de fiets naar Sveti Naum aan het Meer van Ohrid
Het voelt apart: grenscontrole terwijl we op de fiets zijn. We fietsen namelijk vanaf camping Peshku naar Noord-Macedonië voor een bezoek aan het klooster van Sveti Naum. Heel veel badgasten (het ligt aan de oever van het Meer van Ohrid), heel veel toeristen en heel veel souvenirwinkeltjes.
Het is vanaf de camping ca. 20 km fietsen naar Sveti Naum. Via het fietspad naar Pogradec en na Pogradec over een heel rustige weg langs de oever van het Meer van Ohrid. Sv. Naum is ook goed te bezoeken vanuit de plaats Ohrid. Individueel of met een georganiseerde excursie.
Bronnen van het Meer van Ohrid
Sveti Naum is niet alleen een bezienswaardigheid vanwege het beroemde klooster, maar ook vanwege de bronnen die het Meer van Ohrid voeden. Vanaf de verschillende restaurants met houten terrassen over het water heb je daar uitzicht op. Je kunt ook een rondvaart in een grote roeiboot maken; heel romantisch.
Het klooster van Sveti Naum
De binnenmuren van het kloosterkerkje van Sveti Naum zijn helemaal beschilderd met fresco’s. Ik maak alleen een foto in het portaal. Het kerkje zelf is namelijk zo vol met toeristen, dat we daar alleen even een hele snelle blik in werpen. Ook prima, hoor.
Nog een kloostertje
Vlakbij het beroemde klooster staat nog een heel klein kloostertje. Op één wandelaar na is hier helemaal níemand. De deur zit op slot, maar we mogen gelukkig toch even binnenkijken. De medewerker die ons binnenlaat, geeft uitgebreid uitleg. Hij vertelt onder andere dat de fresco’s pas 17 jaar geleden gerestaureerd zijn. Vandaar dat de kleuren nog zo helder zijn. Foto’s maken mag officieel niet, maar eentje is oké; “to remember”. Als je even voorbij dit kleine klooster wandelt, kom je bij een deel van de bronnen, waar ook geen toeristen zijn.
De kanaaltjes van Tushemisht
Op de terugweg drinken we koffie in Tushemisht (Albanië) en kijken we even rond in dit bijzondere plaatsje. Het water uit de bergen stroomt hier door kanaaltjes en de rivier de Drin het Meer van Ohrid in.
De stad Ohrid
Een trip naar het Meer van Ohrid is natuurlijk niet compleet zonder een bezoek aan de stad Ohrid. Die ligt aan de oever van het meer, in Noord-Macedonië. Ohrid bestaat uit een historisch en een modern deel. Het historische deel is mooi tegen een heuvel opgebouwd. Tussen het oude en het moderne deel is een gezellige, autovrije winkelstraat. Hier vind je ook de souvenirwinkeltjes en boetiekjes en zo.
Vol historie
Het historische deel stikt van de bezienswaardigheden: een fort op het hoogste punt van de stad, de stadsmuur, een archeologische site met o.a. een basiliek uit de Romeinse tijd (met een mooie mozaïekvloer) en een universiteit uit de Slavische tijd (ca. 9e eeuw), een klooster, een iconenmuseum en een aantal orthodoxe kerken die van binnen helemaal met fresco’s beschilderd zijn.
Interpretatie van de fresco’s
Heel bijzonder vinden wij ons bezoek aan de kerk van Onze Lieve Vrouw, direct naast het iconenmuseum. De museummedewerker legt uit wat er op fresco’s is uitgebeeld. Zij blijkt doctorandus in de theologie te zijn en afgestudeerd op de interpretatie van de fresco’s. Net als bij de katholieke fresco’s en iconen zijn de orthodoxe allemaal volgens bepaalde standaardregels geschilderd. En ook de bouw van de kerk gebeurt volgens vaste gebruiken. Maar de katholieke en de orthodoxe regels en gebruiken verschillen van elkaar. Ook de bijbelverhalen in de orthodoxe kerk zijn anders dan de christelijke.
Zo is Maria in onze traditie een arme vrouw uit het volk, die verloofd is met de jonge Jozef. In de orthodoxe kerk is Maria een rijke vrouw, die als kind bijvoorbeeld vier babysitters had. Pas toen zij zwanger was van Jezus zonder getrouwd te zijn, werd zij aan Jozef gekoppeld om haar de schande te besparen van het ongehuwd moederschap. Jozef was toen al 87 jaar en had al een aantal vrouwen en veel kinderen.
De vrouw eindigt haar rondleiding met een inspirerend verhaal over hoe zij denkt over religie. Als wij het goed begrijpen (haar Engels is moeilijk te volgen) is zij zelf niet christelijk, maar heeft zij wel een duidelijk beeld van wat echt christen-zijn zou moeten inhouden, Namelijk dat je doet en bent als Jezus.
Ouders houden net zoveel van hun ‘geslaagde’ kinderen als van hun kinderen die bijvoorbeeld het criminele pad opgaan. Zo zou een goede christen tolerant moeten zijn voor mensen die misdaden plegen, mensen die een andere religie aanhangen, bijvoorbeeld de Islam, mensen die arm zijn enz.
Museum voor A. den Doolaard
Ook speciaal is het kleine museumpje waar we toevallig tegenaan lopen en dat gewijd is aan ‘onze Nederlandse vriend’ de schrijver A. den Doolaard. Door zijn boeken over Ohrid en Macedonië is het toerisme vanuit Nederland indertijd op gang gekomen. Nederlandse toeristen van nu zijn Nederlandstalige boeken van Den Doolaard aan het museumpje gaan schenken. Wij noteren de nog ontbrekende boeken over Macedonië en beloven ze op te sturen als we ze toevallig op een rommelmarkt of zo tegenkomen. De initiatiefnemer van het museum is in 2021 overleden en daardoor is het voortbestaan van het A. den Doolard museum in Ohrid onzeker.
Bay of Bones
Tussen de stad Ohrid en het klooster van Sveti Naum ligt de Bay of Bones, aan de oostkust van het Meer van Ohrid. Ik vond dit leuke artikel op de website Hunebednieuwscafé.
Feiten over het Meer van Ohrid
Het Meer van Ohrid (Macedonisch: Охридско Езеро, Ohridsko Ezero; Albanees: Liqeni i Ohrit) is een van de oudste en diepste meren van Europa. Het ligt op de grens van Noord-Macedonië en Albanië. De oppervlakte is 349 km² en op het diepste punt is het 296 meter. Het is het diepste meer van de Balkan en het op één na grootste (het Meer van Shkodër is het grootste).
Het meer wordt onder meer gevoed door onderaardse bronnen en door een ondergrondse verbinding vanuit het Prespameer. Dat ligt 200 meter hoger dan het Meer van Ohrid. Deze verbinding bereikt het Meer van Ohrid bij het klooster van Sveti Naum. De Zwarte Drin verzorgt de afwatering van het Meer van Ohrid. Deze rivier mondt via onder andere het Komanmeer (blog) in de Adriatische Zee.
Het Meer van Ohrid is één van de oudste meren van Europa en er leven diersoorten die nergens anders voorkomen. Zoals de ohridforel (salmo letnica). Op deze soort wordt intensief gevist, maar hij wordt ook gekweekt.
This entry was posted in Europa